Nhiều người lớn tuổi thường hỏi: "Châm cứu có hiệu quả không? Làm sao tôi biết nó đang có tác dụng?". Châm cứu không giống như việc đo huyết áp mà có kết quả ngay lập tức. Nó giống như một chiếc chìa khóa nhỏ, khi bạn xoay nhẹ, ổ khóa sẽ phát ra tiếng "cạch" trước, sau đó cánh cửa mới từ từ mở ra. Tiếng "cạch" đó chính là tín hiệu mà cơ thể gửi đến cho chúng ta. Dưới đây là 3 "dấu hiệu tốt" thường thấy ở những bệnh nhân lâu năm, cùng với cách sử dụng châm cứu an toàn và hiệu quả.

1. Cảm giác căng tức, tê, nặng, ê ẩm

Đây là cảm giác như một luồng khí đang lan truyền dọc theo tay và chân, trong Đông y gọi là "đắc khí". Nhiều người bị đau cổ, vai, thắt lưng, chân, sau khi được châm cứu, sẽ cảm thấy sự căng tức này "di chuyển" dọc theo đường kinh lạc và cơn đau được "nhấc ra" khỏi vị trí ban đầu. Đây là dấu hiệu cho thấy cảm giác châm cứu đang được truyền dẫn, báo hiệu các mô cơ và cân cơ tại chỗ đang được đánh thức và máu lưu thông nhanh hơn.

2. Hơi nóng, đổ mồ hôi nhẹ, buồn ngủ

Nhiều người nói rằng cảm giác này giống như được "ôm bằng túi chườm nóng". Thực chất, đây là lúc hệ thần kinh thực vật đang chuyển từ trạng thái "căng thẳng" sang "thư giãn". Nhịp tim, nhịp thở trở nên đều hơn và chân tay ấm dần lên.

3. Triệu chứng thay đổi tạm thời

Cơn đau âm ỉ có thể chuyển thành đau nhức hoặc chuyển sang một vị trí khác. Một hoặc hai giờ sau khi điều trị, bạn có thể cảm thấy hơi mệt mỏi, ê ẩm. Đây là một phản ứng "điều chỉnh" ngắn hạn, tương tự như cảm giác đau nhức cơ bắp vào ngày hôm sau khi tập thể dục. Phản ứng này thường gặp ở những người bị đau mãn tính hoặc viêm khớp gối.

Những phản ứng này không phải là bắt buộc, nhưng nếu xuất hiện một hoặc hai trong số đó, thường có nghĩa là "chìa khóa đã đúng ổ khóa". Nếu không có, cũng đừng lo lắng vì điều đó không có nghĩa là vô hiệu quả. Thể trạng mỗi người khác nhau, cách đánh giá hiệu quả đáng tin cậy hơn là thông qua một liệu trình điều trị và việc ghi chép lại các thay đổi.

Tại sao lại có những phản ứng này?

Khi kim châm được đưa vào, nó sẽ tác động vào những điểm "cứng": các hạt cơ, sự kết dính của cân cơ và co thắt cơ. Chỉ cần nhấc nhẹ và ấn nhẹ, nó sẽ giúp gỡ "những sợi dây bị thắt nút". Về mặt sinh lý, vi tuần hoàn tại chỗ được kích hoạt, các chất gây viêm được pha loãng. Các đầu dây thần kinh được kích thích một cách nhẹ nhàng, khiến não tiết ra endorphin và các "thuốc giảm đau nội sinh" khác, giúp giảm cường độ cơn đau. Hệ thần kinh thực vật cũng được "điều chỉnh lại", đó là lý do tại sao một số người cảm thấy ấm áp, buồn ngủ và thư giãn.

An toàn là ưu tiên hàng đầu

Châm cứu cần mang lại cảm giác tê tức dễ chịu. Nếu bạn gặp phải các phản ứng như mặt tái nhợt, chóng mặt, buồn nôn, vã mồ hôi lạnh, tức ngực, hồi hộp, đau dữ dội kéo dài hoặc chảy máu không ngừng, đây không phải là dấu hiệu tốt. Hãy báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời. Ngoài ra, nếu trong ngày châm cứu, bạn bị sốt cao, sưng tấy nghiêm trọng hoặc đau đến mức mất ngủ vào buổi tối, hãy tái khám sớm.

Những người cần thông báo trước cho bác sĩ:

* Đang dùng thuốc chống đông máu hoặc có xu hướng chảy máu.

* Suy tim hoặc suy hô hấp nghiêm trọng.

* Có vết thương hở hoặc nhiễm trùng da.

* Đang quá đói hoặc quá no, có tiền sử hạ đường huyết nghiêm trọng.

* Phụ nữ mang thai cần tránh một số huyệt nhất định.

Đừng ngần ngại "nói nhiều", việc cung cấp đầy đủ thông tin an toàn sẽ giúp việc điều trị trở nên ổn định hơn. Trước khi châm, đừng để bụng đói hoặc quá căng thẳng. Sau khi châm, hãy làm theo lời khuyên của bác sĩ, ấn nhẹ lên vị trí châm một lúc, và khi về nhà, tránh tắm nước lạnh hoặc vận động mạnh ngay lập tức.

3 thói quen nhỏ giúp "củng cố" hiệu quả trị liệu

1. Dành thời gian cho cơ thể

Bệnh mãn tính không thể khỏi chỉ sau một lần châm cứu mà cần thực hiện theo liệu trình. Hãy để bác sĩ xác định tần suất cụ thể dựa trên tình trạng bệnh của bạn, đừng so sánh tiến độ với người khác.

2. Ghi chép lại

Dùng một cuốn sổ nhỏ và ghi lại ba yếu tố: mức độ đau, phạm vi hoạt động và chất lượng giấc ngủ/cảm xúc. Ghi lại một lần sau 24 giờ và 72 giờ sau mỗi lần châm. Sau hai hoặc ba tuần, bạn sẽ thấy được xu hướng thay đổi. Đừng nghĩ không có cảm giác gì là không hiệu quả, hãy nhìn vào biểu đồ để đánh giá một cách khách quan.

3. Kết hợp với thói quen sinh hoạt

Giữ ấm cơ thể, ăn uống thanh đạm, hạn chế đồ cay nóng và rượu bia. Thực hiện vài phút kéo giãn hoặc đi bộ nhẹ nhàng để "cánh cửa vừa mở" không đóng lại ngay. Về mặt tinh thần, đừng "chăm chăm nhìn vào cơn đau", hãy chuyển sự chú ý sang "những điều tôi có thể làm", cơ thể bạn sẽ dễ dàng hợp tác hơn.

Châm cứu giống như mưa xuân, thấm nhuần vạn vật một cách lặng lẽ. Một hoặc hai lần chỉ là những giọt nước, nhưng nếu bạn tuân thủ liệu trình và kết hợp với sinh hoạt khoa học, chúng sẽ tích tụ thành một "dòng chảy" trong cơ thể. Nếu bạn cảm thấy tê tức lan truyền, cơ thể dần ấm lên và các triệu chứng có chút "dịch chuyển", đừng lo lắng, đó thường là phản ứng của cơ thể. Nhưng hãy nhớ, châm cứu chỉ là một phần của quá trình điều trị, không phải là tất cả. Khi kết hợp phác đồ của bác sĩ, sự kiên nhẫn của bạn và sự hỗ trợ từ gia đình, nhiều bệnh cũ sẽ có cơ hội được cải thiện.

Lưu ý: Bài viết này mang tính chất phổ biến kiến thức sức khỏe, không thể thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị chuyên nghiệp. Châm cứu phải được thực hiện bởi bác sĩ Đông y có chuyên môn. Nếu bạn có bệnh lý nền đặc biệt hoặc đang dùng thuốc, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định phương pháp và tần suất châm cứu.