Theo Đông y, nguyên tắc cốt lõi để điều trị polyp là cải thiện môi trường bên trong cơ thể, đồng thời hóa giải các khối u đã hình thành. Trọng tâm điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào vị trí của polyp.

Chào mọi người, tôi là bác sĩ Đông y Dương Tiểu Bình.

Hôm nay, tôi sẽ trình bày cách tiếp cận điều trị bằng các bài thuốc cho polyp ở ba vị trí khác nhau. Mục đích không phải để mọi người tự kê đơn bốc thuốc, mà để nhiều người biết rằng, ngoài phẫu thuật và theo dõi, còn có một lựa chọn thứ ba dành cho bạn.

Bài thuốc cho Polyp Túi Mật (Chú trọng "Sơ lợi")

Thành phần: Sài hồ, Hương phụ, Kim tiền thảo, Uất kim, Hoàng cầm, Chiết bối mẫu, Nga truật, và Kê nội kim (nghiền thành bột, uống với nước).

* Sài hồ, Hương phụ sơ can lý khí, đảm bảo gan khí lưu thông và mật bài tiết tốt.

* Kim tiền thảo, Uất kim, Hoàng cầm hiệp đồng lợi mật, thanh thấp nhiệt, cải thiện môi trường bên trong túi mật.

* Chiết bối mẫu, Nga truật làm mềm, tan khối kết tụ, nhắm vào các polyp đã hình thành.

* Kê nội kim tiêu tích trệ, hỗ trợ tăng cường hiệu quả làm tan khối u.

Đối tượng sử dụng: Những người thường cảm thấy chướng hoặc đau âm ỉ ở hạ sườn phải, miệng đắng, dễ cáu gắt hoặc căng thẳng, và lưỡi rêu vàng, nhớt.

Bài thuốc cho Polyp Ruột (Chú trọng "Kiện vận")

Thành phần: Đảng sâm, Sao bạch truật, Phục linh, Ý dĩ nhân, Thương truật, Bán chi liên, Bạch hoa xà thiệt thảo, Ô mai, Đan sâm, Nga truật, và Kê nội kim (nghiền thành bột, uống với nước).

* Đảng sâm, Sao bạch truật, Phục linh kiện tỳ ích khí, tăng cường chức năng vận hóa thủy thấp của tỳ vị.

* Ý dĩ nhân, Thương truật làm sạch thấp khí dư thừa trong đường ruột.

* Bán chi liên, Bạch hoa xà thiệt thảo giải độc một cách nhẹ nhàng, làm sạch thấp nhiệt độc trong ruột.

* Ô mai, Đan sâm, Nga truật hoạt huyết hóa ứ, giúp polyp tiêu tán.

* Kê nội kim tiêu thực, làm tan tích tụ, hỗ trợ cải thiện chức năng đường ruột.

Đối tượng sử dụng: Những người thường bị đại tiện phân lỏng hoặc dính nhớt, chướng bụng, khó tiêu, dễ mệt mỏi, lưỡi to hoặc có dấu răng, lưỡi rêu trắng hoặc vàng, nhớt.

Bài thuốc cho Polyp Dạ Dày (Chú trọng "Hòa giáng")

Thành phần: Đảng sâm, Bạch truật, Phục linh, Trần bì, Mộc hương, Sa nhân (cho vào sau), Bán hạ, Đan sâm, Bột Tam thất (uống với nước), Chiết bối mẫu, Hải tảo, Côn bố, Chích cam thảo.

* Đảng sâm, Bạch truật, Phục linh kiện tỳ vị, củng cố nền tảng chức năng của tỳ vị.

* Trần bì, Mộc hương, Sa nhân lý khí hòa vị, đảm bảo vị khí lưu thông thông suốt.

* Bán hạ, Đan sâm, Bột Tam thất hóa giải đờm thấp, ứ huyết ở dạ dày.

* Chiết bối mẫu, Hải tảo, Côn bố (cần bác sĩ biện chứng rồi mới sử dụng) làm mềm, tan khối kết tụ, nhắm vào polyp dạ dày.

* Chích cam thảo điều hòa tính vị của các vị thuốc, bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Đối tượng sử dụng: Những người thường bị chướng bụng, ợ hơi, khó tiêu, hoặc đau âm ỉ ở vùng vị quản, hoặc có cảm giác nhiều đờm, lưỡi rêu trắng hoặc dày, nhớt.

Tóm lại, polyp túi mật chú trọng "sơ can lợi mật", polyp ruột chú trọng "kiện tỳ hóa thấp", polyp dạ dày chú trọng "kiện tỳ hòa vị hóa đờm ứ". Cả ba đều cần cải thiện môi trường bên trong và hóa giải các khối kết tụ.

Chia sẻ y án: Điều trị đồng thời polyp túi mật và polyp ruột (Anh Trần, 42 tuổi)

Khi đến khám lần đầu, anh Trần, một giám đốc kinh doanh, do thường xuyên phải đi tiếp khách, căng thẳng và ăn uống thất thường, nên có triệu chứng chướng đau ở hạ sườn phải (nặng hơn khi uống rượu hoặc ăn đồ béo), miệng đắng, và đại tiện thường xuyên lỏng, có nhầy, 2-3 lần mỗi ngày, đi ngoài không thông.

Kết quả khám cho thấy: anh bị đa polyp túi mật, lớn nhất 6mm; và 2 polyp tuyến ống ở đại tràng sigma 3-4mm (đã được cắt bỏ), cần theo dõi chặt chẽ.

Khi khám, tôi thấy: anh có sắc mặt tối sạm, dễ cáu gắt, lưỡi đỏ sẫm, rêu lưỡi vàng dày nhớt, rìa lưỡi có dấu răng, mạch huyền hoạt. Biện chứng là can đảm thấp nhiệt (gây khó chịu ở túi mật, miệng đắng...) kiêm tỳ hư thấp thịnh (gây phân lỏng, có nhầy...). Thấp, nhiệt, ứ kết hợp tạo thành "mảnh đất" cho polyp phát triển.

Nguyên tắc điều trị là sơ can lợi mật, thanh thấp nhiệt; kiện tỳ ích khí, hóa thấp trọc; giải độc tan kết, phòng ngừa tái phát.

Bài thuốc cơ bản sử dụng Sài hồ, Uất kim để sơ lợi can đảm; Đảng sâm, Sao bạch truật để kiện tỳ hóa thấp; kết hợp với Bán chi liên, Chiết bối mẫu để giải độc tan kết; thêm bột Kê nội kim uống cùng để hỗ trợ tiêu tích; và Chích cam thảo để điều hòa tính vị của các vị thuốc.

Tôi dặn anh phải kiêng rượu bia nghiêm ngặt, ăn uống thanh đạm, điều chỉnh cảm xúc và giấc ngủ, tái khám định kỳ.

1.5 tháng sau, tái khám lần hai: Cảm giác chướng đau ở hạ sườn phải giảm 60%, miệng đắng đỡ hơn, đại tiện cải thiện độ thành khuôn, giảm nhầy, 1-2 lần mỗi ngày. Rêu lưỡi vàng nhớt đã bớt, bài thuốc cũ được điều chỉnh liều lượng để tiếp tục sử dụng.

3 tháng sau, tái khám lần ba: Vùng hạ sườn phải cơ bản không còn đau, miệng đắng biến mất, đại tiện thành khuôn, không còn nhầy, 1-2 lần mỗi ngày và đi ngoài thông suốt. Tinh thần và sắc mặt cải thiện, lưỡi chuyển sang đỏ nhạt, rêu mỏng hơi nhớt, dấu răng giảm.

Kết quả tái khám cho thấy polyp lớn nhất ở túi mật đã co lại còn 2mm, nội soi đại tràng không phát hiện polyp mới. Anh Trần rất tin tưởng vào phương pháp này.

Sau đó, bài thuốc được chuyển sang loại ôn hòa hơn, kiện tỳ sơ can, hóa thấp tan kết, đề nghị anh uống ngắt quãng hoặc bào chế thành viên hoàn, tán để củng cố. Tôi nhấn mạnh rằng lối sống là nền tảng để phòng ngừa tái phát!

Lưu ý quan trọng:

* Phải khám bác sĩ: Bản chất của polyp (kích thước, hình dạng, loại mô bệnh học) rất quan trọng! Polyp dạ dày, polyp tuyến ống ruột có nguy cơ ung thư hóa tương đối cao, vì vậy bắt buộc phải có chẩn đoán rõ ràng và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ!

* Kiểm soát ăn uống, giữ tâm trạng thoải mái, ngủ đủ giấc: Ăn uống thanh đạm, điều độ, cai thuốc lá, hạn chế rượu bia, điều chỉnh căng thẳng, đảm bảo giấc ngủ, những điều này còn quan trọng hơn cả việc uống thuốc! Đây là nền tảng để loại bỏ "mảnh đất" sản sinh polyp.

Tôi là bác sĩ Đông y Dương Tiểu Bình từ một bệnh viện hạng A ở Hà Nam, đã có hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị các bệnh về gan, mật, tỳ, vị. Tôi cũng thường xuyên điều trị các khối u, nang, và các loại ung thư/u bướu sau phẫu thuật bằng thuốc Đông y. Nếu bạn có các vấn đề liên quan, hãy chia sẻ.

(Lưu ý: Các bài thuốc Đông y được đề cập trong bài viết này phải được sử dụng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ có kinh nghiệm, tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc.)