Bầu trời tuyệt đẹp sau cơn bão

Nhiệt miệng. Cơn đau đến thật khủng khiếp. Ăn uống khó khăn, nói chuyện cũng thấy khổ sở. Cơn đau cứ lặp đi lặp lại, không dứt.

Nhưng bạn có biết không? Có một "công tắc" nhỏ nằm ở phía trước tai có thể giải quyết vấn đề khó chịu này. Đó chính là huyệt Khiên Chính, hay còn được gọi là “huyệt lở miệng”. Hôm nay, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về huyệt vị kì diệu này nhé.

Tìm hiểu về huyệt Khiên Chính: “Công tắc” nhỏ trước tai

Huyệt Khiên Chính nằm ở đâu? Rất đơn giản. Huyệt nằm trên má, ngay phía trước dái tai khoảng 0.5 tấc (1 tấc = 1/10 thước Trung Quốc). Bạn có thể dùng ngón tay sờ vào vị trí lõm phía trước dái tai. Khi ấn vào, nếu cảm thấy tê tê hoặc căng tức, đó chính là huyệt Khiên Chính.

Đây là một kì huyệt (huyệt vị đặc biệt) nằm ngoài 14 kinh mạch truyền thống, nhưng có vị trí cố định và tác dụng điều trị rõ ràng. Trong lâm sàng, huyệt này rất hiệu quả.

Huyệt Khiên Chính có tác dụng khu phong, thanh nhiệt, thông kinh hoạt lạc. Y học hiện đại thường dùng huyệt này để điều trị liệt mặt, lở miệng, đau răng dưới và viêm tuyến mang tai.

Vì sao được gọi là “huyệt lở miệng”? Bí mật trị nhiệt miệng

Vì sao huyệt Khiên Chính lại hiệu quả với bệnh nhiệt miệng? Đông y cho rằng nhiệt miệng không chỉ do “nóng trong người” mà còn do khí huyết ứ trệ và kinh lạc không thông. Khí huyết không lưu thông, tích lại sinh nhiệt, gây tổn thương niêm mạc miệng và tạo thành vết loét.

Huyệt Khiên Chính nằm ở vùng mặt, nơi khí huyết hội tụ. Kích thích huyệt này có thể giúp khơi thông kinh lạc tại chỗ, làm cho khí huyết lưu thông trở lại, đẩy lùi nhiệt ứ cục bộ và tạo điều kiện cho vết loét mau lành.

Đông y cũng cho rằng “nướu là mạng lưới của tỳ vị”. Nhiều vết loét ở nướu và khoang miệng có liên quan đến việc Tỳ Vị tích hỏa. Huyệt Khiên Chính nằm gần đường kinh Vị (kinh túc dương minh vị). Kích thích huyệt này có thể thông qua kinh lạc để giáng hỏa ở Tỳ Vị. Nhờ vậy, huyệt Khiên Chính giúp giảm nhiệt miệng từ căn nguyên.

Nguyên lý cốt lõi của việc sử dụng huyệt Khiên Chính để trị nhiệt miệng là thanh Vị nhiệt và khơi thông kinh lạc. Điều này giúp giải quyết cả nguyên nhân gây nhiệt miệng (nóng trong) lẫn triệu chứng đau đớn.

Nhiệt miệng: Không chỉ là “nóng trong người”

Viêm loét miệng tái phát (Recurrent Aphthous Ulcer - ROU) là bệnh lý phổ biến nhất của niêm mạc miệng, với tỉ lệ mắc lên tới 20%. Bệnh đặc trưng bởi cảm giác đau rát, tái phát định kỳ và có khả năng tự khỏi.

Đông y cho rằng ROU chủ yếu do tâm Tỳ tích nhiệt (thể thực hỏa) hoặc Tỳ Thận âm hư, âm hỏa nội sinh (thể hư hỏa). Một số trường hợp khác do Can khí uất kết, khí uất hóa hỏa hoặc do Tỳ khí hư nhược kết hợp với thấp trọc ứ trệ.

Tây y cho rằng nguyên nhân ROU phức tạp, có thể là do nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm bất thường về miễn dịch tế bào, miễn dịch dịch thể và miễn dịch tự miễn. Thiếu kẽm cũng là một yếu tố quan trọng, gây rối loạn chuyển hóa, làm giảm tổng hợp protein nhầy ở niêm mạc miệng, khiến niêm mạc dễ bị tổn thương và vết loét tái phát liên tục.

Các phương pháp trị liệu Đông y khác

Ngoài việc ấn huyệt Khiên Chính, Đông y còn nhiều phương pháp trị nhiệt miệng hiệu quả khác:

* Điều trị tại chỗ: Có thể dùng màng thuốc đông y như màng thuốc cúc dại, màng thuốc khẩu thái; hoặc các bài thuốc như Hoàng Liên tán, Liên Du tiễn.

* Điều trị toàn thân theo biện chứng: Dùng các bài thuốc phù hợp với từng thể bệnh.

* Tỳ Vị tích nhiệt: Thanh nhiệt, tả hỏa. Dùng Tả Tỳ tán, Thanh Vị tán…

* Tâm hỏa thượng viêm: Thanh tâm, giáng hỏa. Dùng Đạo Xích tán, Tả Tâm thang…

* Âm hư hỏa vượng: Tư âm, thanh nhiệt. Dùng Lục Vị Địa Hoàng thang, Tri Bách Địa Hoàng thang…

* Tỳ hư thấp khốn: Kiện tỳ, hóa thấp. Dùng Kiện Tỳ Thắng Thấp thang, Ngũ Linh tán…

* Khí huyết lưỡng hư: Bổ khí, bổ huyết. Dùng Bổ Trung Ích Khí thang, Sâm Linh Bạch Truật tán…

* Dán hạt vào huyệt trên tai (nhĩ huyệt): Kích thích các huyệt “tâm”, “vị” trên tai để thanh hỏa, tiêu viêm; đồng thời kích hoạt huyệt “tuyến thượng thận”, “nội tiết” để tăng cường khả năng phục hồi của niêm mạc. Nghiên cứu cho thấy dán hạt nhĩ huyệt có thể giảm tỉ lệ tái phát của vết loét từ 30% đến 40%.

Mẹo và lưu ý hữu ích

* Cách ấn huyệt: Dùng đầu ngón tay ấn vào huyệt Khiên Chính, mỗi ngày 3 - 5 lần, mỗi lần 1 - 2 phút. Lực ấn vừa phải, sao cho cảm thấy tê tê hoặc căng tức là được.

* Chế độ ăn uống: Hạn chế đồ cay, nóng, chiên rán. Ăn nhiều chè hạt sen bách hợp để bổ âm, uống nước đậu xanh để thanh nhiệt.

* Điều chỉnh lối sống: Giữ tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng, lo âu. Tránh ăn uống thiên lệch. Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt nên tránh làm việc quá sức và thức khuya.

* Đi khám kịp thời: Nếu nhiệt miệng nghiêm trọng, lâu ngày không khỏi hoặc tái phát thường xuyên, bạn nên đi khám. Kết hợp điều trị Đông y và Tây y sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn.

Trí tuệ Đông y vô cùng sâu sắc, một huyệt vị nhỏ cũng có thể giải quyết vấn đề lớn. Huyệt Khiên Chính là một ví dụ điển hình. Lần tới khi bị nhiệt miệng, đừng quên thử ấn “công tắc” nhỏ trước tai này nhé.

Đây chỉ là kiến thức Đông y phổ thông, không phải là chỉ dẫn điều trị bệnh. Khi có bệnh, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chữa trị kịp thời.

Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu thêm về huyệt Khiên Chính và mang lại một chút hữu ích.