Trong các tác phẩm của mình, lương y Lý Khả (Li Ke) đã đề cập đến việc ông dùng bài thuốc Tứ Nghịch Thang để điều trị hơn 100 ca trầm cảm, bằng cách tăng dần liều lượng phụ tử cho đến khi bệnh nhân toát mồ hôi có mùi hôi, sau đó tâm trạng sẽ được cải thiện.

Tứ Nghịch Thang bao gồm cam thảo nướng (chích cam thảo), can khương (gừng khô) và phụ tử chế (bào phụ tử), là một bài thuốc bổ dương, được ghi chép sớm nhất trong sách "Thương Hàn Luận". Lương y Lý Khả cho rằng sự mệt mỏi, lạnh lẽo và tinh thần sa sút của bệnh nhân trầm cảm có nguyên nhân cốt lõi là do dương khí trong cơ thể bị thiếu hụt hoặc lưu thông bị cản trở.

Điều này có liên quan mật thiết đến lối sống của con người hiện đại:

* Áp lực xã hội lớn: Các nhóm người như sinh viên đại học, người lao động văn phòng thường xuyên sống trong trạng thái lo âu, ức chế kéo dài, sẽ làm tổn thương gan. Gan có nhiệm vụ sơ tiết và sinh phát dương khí, gan khí uất kết sẽ khiến dương khí không thể sinh phát và vận chuyển bình thường đến toàn cơ thể, đặc biệt là tứ chi, đó là lý do nhiều bệnh nhân bị tay chân lạnh.

* Lối sống không lành mạnh cũng làm tổn thương dương khí: Giờ Tý (23h-1h) là thời điểm quan trọng để dương khí bắt đầu sinh trưởng, thức khuya sẽ làm tiêu hao thận dương. Thường xuyên ăn đồ uống lạnh, thức ăn sống, lạm dụng một số loại thuốc Tây y có thể làm tổn thương tỳ dương. Tỳ có nhiệm vụ sinh ra khí huyết, thận tích trữ năng lượng, tỳ dương và thận dương không đủ sẽ gây ra các vấn đề như khó tiêu, mệt mỏi, sợ lạnh, tinh thần uể oải, suy nhược.

* Sống cô lập lâu ngày cũng bất lợi cho dương khí: Sự tương tác giữa con người với nhau có thể nuôi dưỡng dương khí, sống khép kín và cô lập trong thời gian dài sẽ khiến dương khí yếu hơn, khó chống lại áp lực, từ đó dẫn đến tâm trạng sa sút.

Bài thuốc Tứ Nghịch Thang có thể làm ấm dương và tán hàn, giúp dương khí lưu thông trở lại: Phụ tử có tính đại nhiệt (rất nóng), có thể xua tan âm hàn.

Bắt đầu với liều nhỏ, tùy theo phản ứng của bệnh nhân mà tăng liều mỗi ngày, cho đến khi tích lũy đủ nhiệt lượng để phá vỡ sự bế tắc. Mồ hôi hôi mà bệnh nhân toát ra là biểu hiện của việc âm hàn, thấp tà tích tụ trong cơ thể bị đẩy ra ngoài, cho thấy con đường dương khí đã được khai thông.

Can khương (gừng khô) giúp ổn định tỳ vị, hỗ trợ phụ tử làm ấm và thông dương khí, đồng thời đảm bảo cơ thể có thể hấp thụ năng lượng của thuốc, liên tục sản sinh khí huyết.

Cam thảo nướng (chích cam thảo) giúp giảm độc tính và tính nóng của phụ tử, giúp tác dụng của thuốc kéo dài hơn, đồng thời bổ ích tỳ vị, tăng cường khả năng chịu đựng của cơ thể.

Cần lưu ý rằng phương pháp này chỉ phù hợp với bệnh nhân trầm cảm thể dương hư (có biểu hiện sợ lạnh, tay chân lạnh, cực kỳ mệt mỏi, lưỡi nhạt bệu, rêu trắng, mạch trầm tế nhược), không phù hợp với các thể bệnh khác như can uất hóa hỏa, âm hư hỏa vượng.

Hơn nữa, phụ tử có độc, phải được sử dụng dưới sự hướng dẫn của một bác sĩ y học cổ truyền giàu kinh nghiệm, kiểm soát chặt chẽ quá trình bào chế, sắc thuốc và liều lượng, tuyệt đối không được tự ý thử.

Tôi là Quách Di, bác sĩ y học cổ truyền, có hơn 30 năm kinh nghiệm lâm sàng, chuyên điều trị kết hợp Đông Tây y cho các bệnh như lo âu, trầm cảm, mất ngủ, rối loạn lưỡng cực, cam kết giúp bệnh nhân thoát khỏi sự phụ thuộc vào thuốc an thần và thuốc tâm thần, đạt được hạnh phúc và khỏe mạnh thực sự."